Home

اصول ورزشی در کودکان

وقتی فرزندمان به سه یا پنج سالگی می‌رسد، او را به باشگاه ژیمناستیک یا بدن‌سازی و تناسب اندام یا دوی ماراتن می‌فرستیم اما نمی‌دانیم آیا برای فرزندمان مناسب است یا نه؟ کودک از کجا باید شروع کند یا چگونه باید ورزش کند؟ در یک کلاس آموزشی پزشکان ورزشی، از شرکت کنندگان پرسیدند اگر والدین کودکی هشت ساله به شما مراجعه کنند و از شما بپرسند که آیا کودک ما می‌تواند به دوی ماراتن بپردازد، شما چه خواهید گفت؟ البته همه مات و مبهوت به مدرس نگاه می‌کردند ونمی‌دانستند چه بگویند؟ ورزش کودکان، قانون دارد برای بچه‌های زیر ۱۰ سال اصولا باید آموزش‌های حرفه‌ای ورزشی کم باشد و بهتر است فقط به یک نوع ورزش خاص نپردازند و به تفریحات دیگر هم مشغول شوند. از طرفی، ورزش کردن برای کودکان باید جنبه سرگرمی، بازی و کشف مجهولات داشته باشد و موضوع تجربه کردن برای آنان مطرح باشد و حالت رقابت در میان نباشد. کودکانی که می‌خواهند ورزش کنند و در محدوه سنی زیر ۱۰ سال قرار دارند، باید مهارت‌های پایه را یاد بگیرند. ورزش کودکان قوانین ورزشی باید برای آنان انعطاف‌پذیر باشد و زمان آزاد بیشتری داشته باشند و زمان آموزشی مخصوص آن ورزش کوتاه باشد و همان‌طور که پیش از این گفته شد، رقابت کمی‌در میان باشد. در حقیقت درباره کودکان باید از بازی‌های ورزشی گفت، به ویژه بازی‌های مهارتی که علاوه بر مهارت‌های گوناگون، از راهکارهای متعدد بازی و ورزش و حس مشارکت نیز بیشتر بدانند. در این میان باید به جنس کودک هم توجه کنیم. به هر حال، دختر بچه‌ها به استقامت و انعطاف پذیری و پسربچه‌ها به قدرت عضلانی و اندازه بدن و هر دو جنس به مهارت‌های حرکتی نیاز بیشتری دارند، البته از انواع ورزش‌ها برای هردو جنس نباید غافل بود. وقتی از قدرت عضلانی می‌گوییم، باید آن را برای کودکان معیارسازی کنیم. در حقیقت افزایش قدرت عضلانی بیشتر برای به کارگیری عصبی و عضلانی است. هیپرتروفی یا پف کردن عضلات در بچه‌ها کمتر رخ می‌دهد و مورد نیاز هم نیست. وقتی تمرینات ورزشی برای کودکان تجویز می‌کنیم، نباید از ۶۰ تا ۸۰ درصد حداکثر قدرت عضلات آنان برای آن حرکت و آن عضله بیشتر شود و برای هر حرکت، فقط ۶ تا ۱۰ تکرار باید انجام گیرد. هدف از انجام دادن ورزش‌های افزایش قدرت عضلانی برای کودکان، پنج مورد است: کارایی بهتر، افزایش تعادل، انعطاف‌پذیری همراه با افزایش حس عمقی برای تعادل بیشتر در سطوح ناهموار، کاهش خطر بروز آسیب‌های ورزشی و ایجاد ایمنی در هنگام ورزش کردن. در حقیقت برای رسیدن به این اهداف، چند مولفه برای ورزش کودکان وجود دارد: افزایش قدرت، انعطاف پذیری، ایروبیک، تعادل و افزایش حس عمقی. واسه ناهار یه زرشک پلو با مرغ هیجان انگیز سفارش بده! یکی از مواردی که در زمینه ورزش کودکان و نوجوانان مطرح می‌شود این است که آیا برخی ورزش‌ها موجب افزایش قد می‌شود یا خیر. چند مطلب در این زمینه وجود دارد که درحقیقت به نوعی فرضیه است. اول، موضوع انتخاب طبیعی است. یعنی اینکه افراد بلند قد به ورزش‌هایی که به قد بلند نیاز است، روی می‌آورند و برعکس نه اینکه برای مثال، بسکتبال بازی کردن، افراد را بلند قد کند یا ژیمناستیک افراد را کوتاه قد کند. دوم، موضوع ترشح هورمون رشد است که با انجام دادن مجموعه‌ای از فعالیت‌های ورزشی، بیشتر ترشح می‌شود. ورزش‌های برخوردی و غیربرخوردی بسیاری از پدر و مادرها می‌پرسند، کودکان‌شان چه ورزش‌هایی را باید انجام دهند؟ آیا می‌توانند ورزش‌های برخوردی انجام دهند یا باید بازی‌های آرام بکنند؟ پاسخ این است که برای ورزش کودکان از نظر برخوردی و غیربرخوردی بودن، معیارهای سنی وجود دارد. در سنین ۶ تا ۱۰ سال می‌توان این ورزش‌ها را تجویز کرد: پیاده روی، ژیمناستیک، شنا کردن، تنیس و تنیس روی میز یا پینگ پنگ. سنین ۱۱ تا ۱۴ سال: والیبال، بدمینتون، بسکتبال، فوتبال و دوچرخه سواری. ورزش کودکانسنین بیش از ۱۵ و دوران بلوغ: وزنه برداری، کشتی، فوتبال آمریکایی،‌هاکی و مشت زنی. همان‌طور که گفته شد، برای کودکان نباید رقابت ورزشی گذاشت مگر با افزایش سن و به تدریج. در حقیقت رقابت نباید هدف اصلی باشد و نباید در سنین پایین برای کودکان ورزش گذاشته شود و نباید به دفعات و به طور مکرر تجویز شود. سوال دختران نوجوان این است که کدام ورزش‌ها ممکن است موجب بروز اختلالات هورمونی و ایجاد آمنوره یا قطع و نامنظمی‌دوره‌های ماهیانه بانوان شود؟ اصولا هر ورزشی که با شدت متوسط و به مدت زیاد انجام گیرد، به علت خاصیت چربی‌سوزی و به این علت که هورمون‌های زنانه در چربی‌ها ذخیره می‌شوند و با حذف چربی، هورمون نیز کاهش می‌یابد، ممکن است موجب بروز آمنوره و اختلالات هورمونی موقتی شود. تمرینات اختصاصی و عمومی برای کودکان و ورزش‌هایشان باید مجموعه‌ای از تمرینات عمومی‌ و تمرینات اختصاصی در نظر گرفت یعنی تمرینات اختصاصی برای ورزشی خاص یا برای تقویت عضو و عضله و مولفه‌ای خاص به کار می‌رود و ورزش‌های عمومی ‌برای افزایش استقامت قلبی و تنفسی و آمادگی جسمانی استفاده می‌شود. برای رسیدن به این هدف، تقسیم‌بندی سنی خاصی وجود دارد. سنین ۹ تا۱۴ سال: ۳۰ تا ۴۰ درصد از تمرینات، اختصاصی و بقیه عمومی، سنین ۱۴ و ۱۵ سال: ۵۰ درصد تمرینات، اختصاصی و در دوران بلوغ و افراد بالغ باید ۲۰ درصد تمرینات، عمومی‌ باشد.